Η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ) συνιστά μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή, η οποία μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ευεξία και την ακαδημαϊκή επιτυχία των παιδιών. Η έναρξη των συμπτωμάτων συμβαίνει πριν από την ηλικία των 12 ετών και συχνά τα συμπτώματα είναι εμφανή από τα προσχολικά χρόνια. Μάλιστα, προτείνεται ότι η ανίχνευση των συμπτωμάτων μπορεί να αρχίσει από τα τέσσερα έτη. Έχει καταδειχθεί ότι τα παιδιά προσχολικής ηλικίας με ΔΕΠ-Υ μπορεί να παρουσιάζουν χαμηλές προ-ακαδημαϊκές δεξιότητες και να βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο για πολυάριθμα προβλήματα που σχετίζονται με το σχολείο, όπως λειτουργική έκπτωση κατά τη διάρκεια της δημοτικής εκπαίδευσης και εμμένουσα χαμηλή ακαδημαϊκή επίδοση έκτοτε. Μολονότι τα προσχολικά χρόνια χαρακτηρίζονται από ταχεία νοητική ανάπτυξη, τα παιδιά προσχολικής ηλικίας με ΔΕΠ-Υ μπορεί να παρουσιάζουν χαμηλότερη νοητική και νευροψυχολογική λειτουργικότητα. Λόγω της πρώιμης έναρξης των συμπτωμάτων της ΔΕΠ-Υ, η διερεύνηση των νοητικών χαρακτηριστικών που συσχετίζονται με αυτή την κατάσταση στα παιδιά προσχολικής ηλικίας θεωρείται σημαντική. Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν να αξιολογήσει τυχόν συσχετίσεις μεταξύ συμπτωμάτων ΔΕΠ-Υ και νοητικών δεξιοτήτων σε παιδιά προσχολικής ηλικίας. Διεξήχθη συγχρονική μελέτη σε εθνικό τυχαίο δείγμα 4.480 παιδιών. Τα συμπτώματα της ΔΕΠ-Υ αξιολογήθηκαν μέσω συνέντευξης με γονείς και εκπαιδευτικούς βασιζόμενης στα διαγνωστικά κριτήρια του DSM-IV-TR. Οι νοητικές δεξιότητες αξιολογήθηκαν μέσω σταθμισμένης ανιχνευτικής δοκιμασίας σχολικής ετοιμότητας (Α΄ ΤΕΣΤ). Η συχνότητα συμπτωμάτων ΔΕΠ-Υ στους συμμετέχοντες ήταν 4,6% (αγόρια/κορίτσια: 3,4/1). Η παρουσία συμπτωμάτων ΔΕΠ-Υ συσχετιζόταν αντίστροφα με τις μη-λεκτικές και λεκτικές νοητικές δεξιότητες· συγκεκριμένα, με την αφαιρετική σκέψη (aOR 1,97, 95% CI 1,30–3,00), τις γλωσσικές αναλογίες (2,36, 1,55–3,59), την κριτική ικανότητα (2,58, 1,84–3,62), την οπτική αντίληψη (2,42, 1,38–4,24), και τον οπτικοκινητικό συντονισμό (2,61, 1,91–3,55). Τα παιδιά με συμπτώματα ΔΕΠ-Υ ήταν πέντε φορές πιθανότερο να έχουν χαμηλές οργανωτικές δεξιότητες (4,92, 3,04–7,97). Η αφαιρετική σκέψη ήταν ο λιγότερο επηρεασμένος τομέας ιδιαίτερα στα αγόρια, ενώ οι οργανωτικές δεξιότητες ήταν ο περισσότερο επηρεασμένος τομέας και στα δύο φύλα και πιθανώς περισσότερο στα κορίτσια. Συμπερασματικά, η παρούσα μελέτη επιβεβαιώνει ότι ακόμη και κατά τη διάρκεια των προσχολικών χρόνων, τα παιδιά με συμπτώματα ΔΕΠ-Υ είναι πιο πιθανό να παρουσιάζουν συνυπάρχουσες νοητικές δυσκολίες. Οι ανιχνευτικές δοκιμασίες συμπτωμάτων ΔΕΠ-Υ, καθώς και νοητικών και συναισθηματικών δυσκολιών σε παιδιά προσχολικής ηλικίας μπορούν να διευκολύνουν την έγκαιρη αναγνώριση και πρόληψη αναπτυσσόμενων νοητικών δυσκολιών, και ακολούθως την πρώιμη παρέμβαση για την ενίσχυση δεξιοτήτων επιδεκτικών σε αλλαγές, όπως οι οργανωτικές δεξιότητες και ο προγραμματισμός. Επομένως, τα ευρήματα της μελέτης αποκαλύπτουν την αναγκαιότητα αξιολόγησης των προ-ακαδημαϊκών δεξιοτήτων σε παιδιά προσχολικής ηλικίας με συμπτώματα ΔΕΠ-Υ, με σκοπό την άμβλυνση πιθανής ακαδημαϊκής δυσλειτουργίας.

Λέξεις ευρετηρίου: Διαταραχή Eλλειμματικής Προσοχής/Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ), νοητικές δεξιότητες, παιδιά προσχολικής ηλικίας.

Λ. Θωμαΐδου, Α. Χολέβα, Μ. Τζανικιάν, Γ. Μπέρτου, Ά. Τσίτσικα, Γ. Γιαννακόπουλος, Δ.Κ. Αναγνωστόπουλος (σελίδα 28) - Πλήρες άρθρο (Αγγλικά)