Ελάχιστες μελέτες στη διεθνή βιβλιογραφία έχουν ασχοληθεί με το θέμα της αυταρχικότητας στον χώρο της υγείας. Το προσωπικό με αυταρχική προσωπικότητα μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ποιότητα των υπηρεσιών υγείας – ιδίως προς τις στιγματισμένες ομάδες, όπως είναι οι ψυχικά ασθενείς, οι οροθετικοί στον ιό HIV ασθενείς ή οι εκείνοι που ανήκουν σε εθνοτικές μειονότητες. Η κλίμακα αυταρχικότητας AS (Authoritarianism Scale by P. Heaven) είναι ένα εργαλείο που επικεντρώνεται στην πολύπλευρη φύση της αυταρχικότητας και των αυταρχικών συμπεριφορών. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η αξιολόγηση των ψυχομετρικών ιδιοτήτων της AS και η διερεύνηση των αυταρχικών στάσεων των ατόμων που απασχολούνται στον τομέα των υπηρεσιών υγείας και των φοιτητών ιατρικής στην Ελλάδα. Αρχικά, 600 άτομα (361 υγειονομικοί υπάλληλοι και 239 φοιτητές ιατρικής) συμπλήρωσαν την AS. Επιπλέον, 33 μεταπτυχιακοί φοιτητές ολοκλήρωσαν την AS δύο φορές σε διάστημα 30 ημερών. Προκειμένου να εκτιμηθούν οι ψυχομετρικές ιδιότητες της κλίμακας AS διενεργήθηκε διερευνητική παραγοντική ανάλυση η οποία οδήγησε σε μια κλίμακα 20 ερωτήσεων θεμάτων και ανέδειξε πέντε (5) παράγοντες: «Ηγεσία», «Λεκτική επιθετικότητα», «Στρατιωτικός τρόπος σκέψης», «Φόβος - Καχυποψία», «Επίτευξη κινήτρου - Στοχοπροσήλωση». Ο δείκτης εσωτερικής συνοχής Cronbach alpha κυμάνθηκε από 0,55 έως 0,79 για τους πέντε παράγοντες της AS και για τη συνολική κλίμακα. Σύμφωνα με τη μέθοδο εξέτασης-επανεξέτασης (Test-Retest) η AS είχε πολύ καλή αξιοπιστία στον επαναληπτικό έλεγχο. Οι γυναίκες και οι ηλικιωμένοι ήταν λιγότερο αυταρχικοί, ενώ οι νεότεροι, οι φοιτητές και το προσωπικό με υποχρεωτική εκπαίδευση εμφάνιζαν μεγαλύτερη τάση για αυταρχικότητα. Το ψυχιατρικό προσωπικό είχε τις μικρότερες βαθμολογίες στην κλίμακα αυταρχικότητας σε σχέση με το προσωπικό άλλων ειδικοτήτων. Ο παράγοντας της AS για τον οποίο παρατηρήθηκαν στατιστικά σημαντικά διαφορές μεταξύ όλων των υποομάδων είναι ο παράγοντας «Επίτευξη κινήτρου - Στοχοπροσήλωση». Η ελληνική έκδοση της AS, όπως εκτιμήθηκε σε δείγμα ελληνικού υγειονομικού προσωπικού, αποκάλυψε ενδιαφέρουσες διαφορές μεταξύ των συμμετεχουσών υποομάδων και είχε συνολικά ικανοποιητική αξιοπιστία. Η επιρροή της αυταρχικότητας στα μεγάλα ζητήματα της εποχής μας, όπως οι μεταναστευτικές ροές, η κοινωνική και οικονομική κρίση, οδηγεί στην ανάγκη ύπαρξης αξιόπιστων μέτρων αξιολόγησής της.

Λέξεις ευρετηρίου: Κλίμακα αυταρχικότητας, αυταρχική προσωπικότητα, προσωπικό υγείας.

Αικ. Αρβανίτη, Μ. Λειβαδίτης, Ε. Καλαμάρα, Θ. Βορβολάκος, Α. Σερντάρη, Μ. Σαμακουρή (σελίδα 240)

Πλήρες άρθρο σε pdf (Αγγλικά)