Η διπολική διαταραχή (ΔΔ) είναι μια χρόνια ψυχιατρική νόσος η οποία, μεταξύ άλλων, χαρακτηρίζεται από εγκεφαλικές δυσλειτουργίες, διαταραχές των νοητικών λειτουργιών και διαταραχές του ύπνου. Η νευροβιολογική βάση των διεργασιών αυτών παραμένει ασαφής. Τα τελευταία χρόνια μελέτες επικεντρώνονται στον ρόλο ανοσο-φλεγμονωδών μηχανισμών που επάγονται από την οδό μεταβολισμού της τρυπτοφάνης (TRP) και το μονοπάτι της κυνουρενίνης (ΚΥΝ). Αναδυόμενα στοιχεία συσχετίζουν τους μεταβολίτες της TRP και της KYN με την αιτιοπαθογένεια και την εξελικτική πορεία της ΔΔ. Σκοπός της παρούσας βιβλιογραφικής ανασκόπησης είναι η αναζήτηση ερευνητικών δεδομένων που αφορούν στην εμπλοκή του μονοπατιού της KYN στην αιτιοπαθογένεια, την κλινική εικόνα και την πορεία της ΔΔ. Πραγματοποιήθηκε αναζήτηση της βιβλιογραφίας με τη χρήση των διαδικτυακών βάσεων δεδομένων Pubmed και Google Scholar. Οι γλώσσες αναζήτησης ήταν η αγγλική και η ελληνική και λήμματα που αναζητήθηκαν ήταν: “bipolar disorder”, “depression”, “mania”, “tryptophan”, “kynurenine pathway, “cognitive dysfunction”, “sleep disorder”, “neuroimmunology”, “neuroinflammation”. Το μονοπάτι καταβολισμού της KYN συμμετέχει ενεργά στην παθοφυσιολογία της ΔΔ. Η αύξηση νευροτοξικών σε βάρος νευροπροστατευτικών παραγώγων του μονοπατιού σχετίζεται με την έκπτωση των νοητικών λειτουργιών που συνοδεύουν την κλινική εικόνα της νόσου. Επιπρόσθετα, ορισμένοι από τους μεταβολίτες του ενοχοποιούνται και για τις διαταραχές ύπνου στη ΔΔ. Περαιτέρω μελέτες κρίνονται απαραίτητες για τη διερεύνηση των εμπλεκόμενων μηχανισμών. Το μονοπάτι της KYN αποτελεί ένα άκρως ενδιαφέρον πεδίο συνάντησης και αλληλεπίδρασης του ανοσο-φλεγμονώδους συστήματος με το ΚΝΣ που εμπλέκεται στην παθοφυσιολογία της ΔΔ ποικιλοτρόπως. Μελλοντικές έρευνες μπορούν να επικεντρωθούν στην αποσαφήνιση του ρόλου καθενός από τους μεταβολίτες του μονοπατιού, αναδεικνύοντας ενδεχομένως νέους θεραπευτικούς στόχους. Επιπρόσθετα, θα μπορούσε να εξεταστεί το ενδεχόμενο προσέγγισης των μεταβολιτών του μονοπατιού της KYN ως βιοδεικτών για έγκαιρη ανίχνευση, σταδιοποίηση και παρακολούθηση των ασθενών με ΔΔ.

Λέξεις ευρετηρίου: Διπολική διαταραχή, τρυπτοφάνη, κυνουρενίνη, νοητικές λειτουργίες, διαταραχές ύπνου, σεροτονίνη.

Γερ. Κωνσταντίνου, Χ.Χ. Παπαγεωργίου, Η. Αγγελόπουλος (σελίδα 338)

Πλήρες άρθρο σε pdf