Στη διάρκεια σοβαρών οικονομικών κρίσεων στο παρελθόν καθώς και κατά την πρόσφατη διεθνή κρίση παρατηρήθηκε σημαντική επιβάρυνση της ψυχικής υγείας του πληθυσμού σε πολλές χώρες. Στην Ελλάδα αντιστοίχως, καταγράφηκαν έντονες επιπτώσεις της τρέχουσας κρίσης στην ψυχική υγεία του πληθυσμού από πολλές επιδημιολογικές μελέτες. Ωστόσο, ελάχιστα σχετικά δεδομένα έχουν μελετηθεί διεθνώς και στη χώρα μας από τη σκοπιά των υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να διερευνήσει μεταβολές στην ψυχική υγεία της κοινότητας κατά τα πρώτα χρόνια της ελληνικής κρίσης, όπως αντανακλώνται στη λειτουργία μιας κοινοτικής υπηρεσίας ψυχικής υγείας με ορισμένη περιοχή ευθύνης εντός της Αθήνας (Βύρωνα και Καισαριανή). Καταγράφηκαν τα δημογραφικά, κοινωνικά και κλινικά χαρακτηριστικά των ενηλίκων χρηστών που προσήλθαν για πρώτη φορά στο Κέντρο Κοινοτικής Ψυχικής Υγιεινής (ΚΚΨΥ) Βύρωνα – Καισαριανής την περίοδο 2008–2013. Παράλληλα, εκτιμήθηκε ο αντίκτυπος της κρίσης στη λειτουργία του κέντρου κατά την περίοδο αυτή. Το δείγμα της μελέτης αποτελείτο από 1865 άτομα και η συλλογή των δεδομένων πραγματοποιήθηκε με τη χρήση ενός ειδικά δομημένου ερωτηματολογίου και από τους φακέλους των εξυπηρετούμενων. Δεν βρέθηκε σημαντική διαφοροποίηση στον αριθμό των νεο-προσερχομένων περιστατικών σε όλα τα έτη που ακολούθησαν την έναρξη της οικονομικής κρίσης. Ωστόσο, είναι πιθανό να έχει δημιουργηθεί ένα ανώτατο όριο στην υποδοχή και εξυπηρέτηση νέων περιστατικών, το καλούμενο «φαινόμενο οροφής», όπως διαφαίνεται από την αύξηση των παρεχομένων συνεδριών και του χρόνου αναμονής για εξέταση των νέων περιστατικών την ίδια περίοδο. Βρέθηκε σταθερά αυξημένη προσέλευση των γυναικών στο ΚΚΨΥ, χωρίς όμως σημαντικές διαφοροποιήσεις στην περίοδο της μελέτης. Παρατηρήθηκε επίσης σημαντική αύξηση της επιθετικής συμπεριφοράς ως λόγου προσέλευσης στο κέντρο και σημαντική και συνεχής αύξηση του ποσοστού των ανέργων ανάμεσα στους νεο-προσερχόμενους και στατιστικά σημαντική αύξηση των παραπομπών για ψυχοθεραπεία στη διάρκεια της μελέτης. Αυξημένη ήταν η προσέλευση ασθενών με θετικό ψυχιατρικό ιστορικό, παρόλο που στο ΚΚΨΥ απευθύνονται πρώτη φορά για βοήθεια. Σε όλα τα υπόλοιπα δημογραφικά και κλινικά χαρακτηριστικά των νεο-προσερχομένων στο ΚΚΨΥ που ελέγχθηκαν, δεν βρέθηκαν σημαντικές διαφοροποιήσεις. Η μελέτη μας έδειξε ότι κατά τη διάρκεια της κρίσης οι υπηρεσίες ψυχικής υγείας στην κοινότητα δέχονται πίεση λόγω των αυξημένων αναγκών των ασθενών με έμφαση στις ανάγκες για ψυχοθεραπευτική αντιμετώπιση – ψυχολογική υποστήριξη. Το πρόβλημα της ανεργίας επιδρά στην προσέλευση νέων περιστατικών και στην εξέλιξη της θεραπείας πολλών από τους εξυπηρετούμενους. Η ενίσχυση της κοινοτικής ψυχικής υγιεινής είναι σημαντική στρατηγική αντιμετώπισης των επιπτώσεων της κρίσης στην ψυχική υγεία του πληθυσμού.

Λέξεις ευρετηρίου: Οικονομική κρίση, κοινοτική ψυχική υγεία, αιτήματα ασθενών, ανεργία, επιθετική συμπεριφορά.

Κ. Πικούλη, Γ. Κωνσταντακόπουλος, Π. Καλαμπάκα Σπηλιώτη, Ε. Φυτρολάκη, Δ. Πλουμπίδης, Μ. Οικονόμου (σελίδα 97)  

Πλήρες άρθρο σε pdf