Το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού αποτελεί σημαντικό παράγοντα αρνητικής επίδρασης στη σωματική και ψυχική υγεία του ατόμου καθώς και στην ευρύτερη κοινωνική λειτουργία. Μελέτες παρέχουν δεδομένα για τη σχέση παραγόντων πλαισίου με τη θυματοποίηση στο πλαίσιο σχολικού εκφοβισμού. Στους παράγοντες πλαισίου περιλαμβάνονται ανάμεσα σε άλλους το κοινωνικοοικονομικό επίπεδο των γονέων/της οικογένειας, η ποιότητα του οικογενειακού περιβάλλοντος, γενικά και ειδικά χαρακτηριστικά του σχολικού πλαισίου, όπως το μέγεθος του σχολείου και η δομή του καθώς επίσης και ποικίλα χαρακτηριστικά της κοινότητας. Η παρούσα αναδρομική μελέτη εστιάζει στη σχέση ορισμένων δημογραφικών και κοινωνικοοικονομικών παραγόντων με την υποκειμενική αντίληψη θυματοποίησης στο πλαίσιο σχολικού εκφοβισμού σε δείγμα από τον ελληνικό πληθυσμό παιδιών και εφήβων 6–17 ετών. Υποθέσαμε ότι επιδράσεις εξωτερικές των μεμονωμένων ατόμων διαδραματίζουν αποφασιστικό ρόλο στην υποκειμενική αντίληψη θυματοποίησής τους στο σχολικό περιβάλλον. Η αξιολόγηση της θυματοποίησης έγινε μέσω ερώτησης τύπου «ναι/όχι», η οποία επιβεβαίωνε ή απέρριπτε αντίστοιχα το γεγονός ότι το παιδί ή ο έφηβος έχει υπάρξει κάποια στιγμή θύμα εκφοβισμού στο σχολικό περιβάλλον. Συγχρόνως, συλλέχθηκαν από τους γονείς πληροφορίες σχετικά με δημογραφικά και κοινωνικοοικονομικά στοιχεία των οικογενειών των παιδιών και των εφήβων. Συνολικά συμπεριλήφθηκαν στη μελέτη 1.588 παιδιά και έφηβοι (51,8% κορίτσια, μέση ηλικία: 12,9±2,8 έτη). Ο επιπολασμός της υποκειμενικής εντύπωσης θυματοποίησης στο σύνολο του δείγματος ήταν 10,4%. Ανάλυση πολλαπλής λογιστικής παλινδρόμησης έδειξε θετική συσχέτιση της πιθανότητας θυματοποίησης με την κατοικία σε κύρια αστική περιοχή (Odds Ratio [OR]: 2,63, CI: 1,78–3,87, p<0,001), την παρουσία στο σπίτι ενός ατόμου με χρόνια νόσο (OR: 1,90, CI: 1,12–3,20, p=0,016), το χαμηλό οικογενειακό οικονομικό επίπεδο (OR: 1,83, CI: 1,05–3,20, p=0,032) και τον αυξημένο αριθμό ενηλίκων στο σπίτι (OR: 2,00, CI: 1,00–3,77, p=0,041). Επίσης, το υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο των γονέων συσχετίστηκε με χαμηλότερη πιθανότητα σχολικού εκφοβισμού (OR: 0,88, CI: 0,78–0,99, p=0,05). Τα ευρήματα της παρούσας μελέτης καταδεικνύουν ότι δημογραφικοί και κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην υποκειμενική αντίληψη θυματοποίησης από σχολικό εκφοβισμό μεταξύ παιδιών και εφήβων. Επομένως, υπογραμμίζεται η ανάγκη να συμπεριλαμβάνονται στον σχεδιασμό παρεμβάσεων πρόληψης ή/και αντιμετώπισης του σχολικού εκφοβισμού παράγοντες που αφορούν στο ευρύτερο δημογραφικό και κοινωνικοοικονομικό πλαίσιο.
Λέξεις ευρετηρίου: Σχολικός εκφοβισμός, θυματοποίηση, δημογραφικοί παράγοντες, κοινωνικοοικονομική κατάσταση, παράγοντες πλαισίου.
Π. Περβανίδου, Γ. Μακρής, Η. Μπούζιος, Γ. Χρούσος, Ε. Ρώμα, Γ. Χουλιάρας (σελίδα 216)