Το συναισθηματικό τραύμα μπορεί να προκαλέσει μια αλληλουχία νευροβιολογικών γεγονότων με μακροχρόνιες συνέπειες, όπως την τροποποίηση έκφρασης των γονιδίων. Η πρώιμη κακοποίηση και παραμέληση μπορεί να απορρυθμίσει την ανάπτυξη του νευροβιολογικού συστήματος του παιδιού με αποτέλεσμα τη μείωση της αντίστασης στα στρεσογόνα γεγονότα και την ανάπτυξη προβλημάτων σχετικών με τη ρύθμιση του συναισθήματος. Τα παιδιά που έχουν υποστεί σωματική ή συναισθηματική κακοποίηση, τείνουν να δείχνουν μεγαλύτερη ευαισθησία στην απειλή και προσοχή σε σημάδια που περιέχουν θυμό. Η υπόθεση της ουλής (scar hypothesis) και οι θεωρίες συμπεριφορικής ευαισθητοποίησης και ηλεκτροφυσιολογικής αυτοανάφλεξης (behavioural sensitization and electrophysiological kindling) υποδεικνύουν ότι το συναισθηματικό τραύμα μπορεί να προκαλέσει ίχνη που επιμένουν μετά την αποδρομή της κατάθλιψης και καθιστούν τα άτομα ευάλωτα στην επανέναρξη ενός νέου επεισοδίου, ακόμη και μετά από επίδραση ενός μικρού στρεσογόνου γεγονότος. Πρώιμες επιβαρυντικές εμπειρίες, όπως συναισθηματική κακοποίηση ή ιδρυματισμός, βρέθηκε να επηρεάζουν τη δομή και τη λειτουργία του προμετωπιαίου φλοιού. Έκθεση σε συνεχή συναισθηματικά γεγονότα, ακόμη και με την απουσία διάγνωσης μετατραυματικής διαταραχής (PTSD), έδειξε να προκαλεί αυξημένο σχηματισμό συνάψεων και δενδριτών στην πλαγιοβασική αμυγδαλή, δενδριτική ανάσχεση στον ιππόκαμπο και συμπεριφορά άγχους σε ειδικές περιστάσεις, όπως φοβία σε ανοικτά μέρη. Στη διάρκεια αφήγησης ενός συναισθηματικά τραυματικού γεγονότος υπάρχει ενεργοποίηση του μεταιχμιακού συστήματος, της δεξιάς αμυγδαλής, του κογχομετωπαίου φλοιού και του πρόσθιου προσαγωγίου. Επιπλέον, υπάρχει ενεργοποίηση της πρόσθιας νήσου, η οποία ενέχεται στην επισήμανση των σωματικών επιπτώσεων των αρνητικών συναισθημάτων, καθώς και του πρόσθιου και μέσου κροταφικού φλοιού, που ενέχονται στα αρνητικά συναισθήματα. Οι νευροαπεικονιστικές έρευνες σε ασθενείς με PTSD βρήκαν υποδραστηριότητα σε μετωπιαίο φλοιό, πρόσθιο προσαγώγιο και θαλαμικές περιοχές, γεγονός που υποδεικνύει τις επιδράσεις του συναισθηματικού τραύματος στην ολοκλήρωση της εκτελεστικής, της μνημονικής και σωματοαισθητικής λειτουργίας. Ένα από τα πλέον επιβεβαιωμένα ευρήματα στις έρευνες με ασθενείς με PTSD είναι η μειωμένη ενεργοποίηση του πλαγιοραχιαίου προμετωπιαίου φλοιού. Οι έρευνες επίσης έδειξαν αρνητική συσχέτιση ανάμεσα στην ενεργοποίηση του πλαγιοραχιαίου προμετωπιαίου φλοιού και της αμυγδαλής. Νευροαπεικονιστικές έρευνες σε άτομα με επιτυχή έκβαση θεραπείας με EMDR έδειξαν αυξημένη ενεργοποίηση του μετωπαίου λοβού. Πρόσφατη μετα-ανάλυση ανέδειξε δομικές εγκεφαλικές ανωμαλίες σε άτομα με PTSD και συναισθηματικό τραύμα, υποδεικνύοντας ότι ο συνολικός όγκος εγκεφάλου μπορεί να διαχωρίσει τα άτομα με PTSD και τα άτομα με κατάθλιψη. Η διερεύνηση πέρα από διαγνωστικές δεσμεύσεις, η εστίαση στην αιτιώδη σύνδεση μεταξύ των ειδικών τραυματικών διαδικασιών και η χρησιμοποίηση τυποποιημένων μετρήσεων, αποτελούν χρήσιμες κατευθύνσεις για τη μελλοντική έρευνα της μνήμης, του συναισθήματος και του συναισθηματικού τραύματος.

Λέξεις ευρετηρίου: Συναίσθημα, συναισθηματικό τραύμα, μετατραυματική διαταραχή, προμετωπιαίος φλοιός, αμυγδαλή, υπόθεση ουλής.

Ο. Γιωτάκος (σελίδα 162) 

Πλήρες άρθρο σε pdf (Αγγλικά)