Παρά τις αδιαμφισβήτητες αρνητικές ψυχοκοινωνικές συνέπειες της πανδημίας COVID-19, είναι επίσης πιθανές οι θετικές συνέπειες. H ψυχική ανθεκτικότητα και οι στρατηγικές αντιμετώπισης έχουν μελετηθεί ως παράγοντες που συμβάλλουν σε αυτά αποτελέσματα, αλλά τα ευρήματα είναι ακόμη ασαφή. Ο σκοπός της παρούσας έρευνας είναι η εξέταση του ρόλου της ψυχικής ανθεκτικότητας και των στρατηγικών αντιμετώπισης στο δευτερογενές τραυματικό στρες στους εργαζόμενους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, αλλά και στην πιθανή μετατραυματική τους ανάπτυξη, κατά τη διάρκεια της απαγόρευσης της κυκλοφορίας λόγω COVID-19 στην Ελλάδα. Ένα δείγμα 673 εργαζομένων στον τομέα της υγείας από την Ελλάδα συμμετείχαν. Ένα ερωτηματολόγιο διανεμήθηκε διαδικτυακά μέσω ιστότοπων κοινωνικής δικτύωσης, ιστοσελίδων και προσωπικών επαφών της συγγραφέως και στη συνέχεια ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να το διανείμουν και στις δικές τους επαφές. Η δειγματοληψία ευκολίας και χιονόμπαλας πραγματοποιήθηκε το χρονικό διάστημα 5-30 Απριλίου 2000, όταν οι άνθρωποι κλήθηκαν να συμμορφωθούν με το μέτρο απαγόρευσης της κυκλοφορίας (Lockdown) που επέβαλε η Ελληνική κυβέρνηση (23 Μαρτίου-03 Μαΐου). Συλλέχθηκαν κοινωνιοδημογραφικά δεδομένα και επίσης χορηγήθηκε το Secondary Traumatic Stress Scale για την αξιολόγηση των συμπτωμάτων δευτερογενούς τραυματικού στρες στους εργαζόμενους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης. Το Post-Traumatic Growth Inventory, το Brief Resilience Scale, και το Coping Orientation to Problems Experienced Inventory αξιολόγησαν την μετατραυματική ανάπτυξη, την ψυχική ανθεκτικότητα και τις στρατηγικές αντιμετώπισης αντίστοιχα. Οι αναλύσεις παλινδρόμησης έδειξαν ότι η ψυχική ανθεκτικότητα και οι στρατηγικές αντιμετώπισης συνδέονταν με διαφορετικό τρόπο με τα θετικά και αρνητικά αποτελέσματα (στρες/ανάπτυξη) της απαγόρευσης κυκλοφορίας. Η ψυχική ανθεκτικότητα και κυρίως οι μη προσαρμοστικές στρατηγικές προέβλεψαν το δευτερογενές τραυματικό στρες. Προσαρμοστικές και μη προσαρμοστικές στρατηγικές προέβλεψαν την μετατραυματική ανάπτυξη. Το λεγόμενο «δεύτερο κύμα» της επιδημίας που ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2020 δείχνει ότι η μελέτη των ψυχοκοινωνικών επιπτώσεων της απαγόρευσης της κυκλοφορίας λόγω της πανδημίας COVID-19 και των εσωτερικών πόρων (π.χ. ψυχική ανθεκτικότητα και στρατηγικές αντιμετώπισης) για την αντιμετώπισή τους, είναι απαραίτητη. Τα ευρήματα συμβάλλουν σε μια πιο ολοκληρωμένη κατανόηση των στρατηγικών αντιμετώπισης που χρησιμοποιούνται από υποομάδες πληθυσμού για την αντιμετώπιση της απαγόρευσης κυκλοφορίας λόγω COVID-19 στην Ελλάδα. Η ενίσχυση των εσωτερικών πόρων μέσω υποστηρικτικών υπηρεσιών θα βελτιώσει την ικανότητα των εργαζομένων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης να αντέχουν, να ανακάμπτουν και να ευδοκιμούν με οφέλη στην ψυχολογική τους υγεία και ευεξία.αντέχουν, να ανακάμπτουν και να ευδοκιμούν με οφέλη στην ψυχολογική τους υγεία και ευεξία.
ΛΕΞΕΙΣ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟΥ: κορωνοϊός, δευτερογενής τραυματισμός, δευτερογενής μετατραυματική ανάπτυξη, απαντήσεις αντιμετώπισης στο στρες, Ελλάδα
Αργυρούλα Καλαϊτζάκη, Μιχαήλ Ροβίθης