Η ψυχική υγεία των μεταναστών αποτέλεσε το επίκεντρο πολλών ερευνών και αποτελεί ένα επίκαιρο θέμα εξαιτίας του αυξανόμενου αριθμού μεταναστών και προσφύγων που εισέρχονται στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, και του στρες που η διαδικασία της μετανάστευσης επιφέρει στο άτομο. Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν η διερεύνηση της σχέσης μεταξύ του άγχους, της αυτοεκτίμησης και της κατάθλιψης σε μετανάστες και Έλληνες. Επιπλέον στόχο αποτέλεσε η σύγκριση της ψυχικής υγείας μεταναστών και Ελλήνων. Οι συμμετέχοντες της έρευνας ήταν 115 Αλβανοί, 118 Ινδοί μετανάστες και 116 Έλληνες στους οποίους χορηγήθηκαν κλίμακες αυτοεκτίμησης (Rosenberg Self-Esteem Scale), κατάθλιψης (CES-D Scale) και άγχους (State Anxiety Inventory). Για τις αναλύσεις των αποτελεσμάτων χρησιμοποιήθηκε ο συντελεστής γραμμικής συσχέτισης του Pearson, για τις συσχετίσεις των υπό μελέτη μεταβλητών, αναλύσεις διακύμανσης, για τις συγκρίσεις των δεικτών ψυχικής υγείας ως προς την εθνικότητα, και ιεραρχική πολλαπλή παλινδρόμηση για την μελέτη της συμβολής της αυτοεκτίμησης και του άγχους, στην πρόβλεψη της κατάθλιψης, ελέγχοντας για την εθνικότητα και για δημογραφικά χαρακτηριστικά των μεταναστών. Επιπλέον, διερευνήθηκε αν η αυτοεκτίμηση ρυθμίζει τη σχέση άγχους και κατάθλιψης και εξετάστηκαν πιθανές διαφορές μεταξύ των εθνικών ομάδων. Σε συμφωνία με τις υποθέσεις μας, οι μετανάστες παρουσίασαν υψηλότερα επίπεδα κατάθλιψη και χαμηλότερη αυτοεκτίμηση, συγκριτικά με τους Έλληνες. Ωστόσο, οι Ινδοί παρουσίασαν χαμηλότερα επίπεδα άγχους, συγκριτικά τόσο με τους Έλληνες όσο και με τους Αλβανούς. Διαφορές παρουσιάστηκαν, επίσης, μεταξύ των δύο υπό μελέτη μεταναστευτικών ομάδων, με τους Αλβανούς να παρουσιάζουν περισσότερα προβλήματα ψυχικής υγείας από τους Ινδούς. Τόσο η αυτοεκτίμηση όσο και το άγχος φάνηκε να εξηγούν ένα μεγάλο ποσοστό της διακύμανσης της κατάθλιψης στους μετανάστες (45%), προσδίδοντας στο θεωρητικό μας μοντέλο (ότι η κατάθλιψη εξαρτάται από το άγχος και την αυτοεκτίμηση του ατόμου) ικανοποιητική εγκυρότητα. Επίσης, επιβεβαιώθηκε ο ρυθμιστικός ρόλος της αυτοεκτίμησης μεταξύ άγχους και κατάθλιψης, αλλά χωρίς διαφορές μεταξύ των εθνικών ομάδων (δηλ. το επίπεδο της αυτοεκτίμησης δρούσε προστατευτικά, παρομοίως σε Αλβανούς, Ινδούς, και Έλληνες). Παρά τους περιορισμούς της συγκεκριμένης έρευνας, τα ευρήματα μπορούν να φανούν ιδιαίτερα χρήσιμα σε ειδικούς ψυχικής υγείας που εργάζονται με μετανάστες. Η διαχείριση του στρες και η διατήρηση της αυτοεκτίμησης των μεταναστών μπορούν να αποτελέσουν τόσο ψυχοθεραπευτικούς στόχους όσο και στόχους προγραμμάτων προαγωγής υγείας.

ΛΕΞΕΙΣ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟΥ: άγχος, αυτοεκτίμηση, κατάθλιψη, μετανάστες, Ελλάδα

Ευαγγελία Β. Κατέρη, Αργυρούλα Καλαιτζάκη , Ευάγγελος Χ. Καραδήμας

Πλήρες άρθρο σε pdf (Αγγλικά)