Tα μέτρα δημοσιονομικής λιτότητας που θεσπίστηκαν λόγω της πρόσφατης χρηματοπιστωτικής κρίσης στην Ελλάδα, είχαν ως συνέπειες τη μείωση του εισοδήματος των νοικοκυριών, την αύξηση της ανεργίας και κατ’ επέκταση της φτώχειας, φαλκιδεύοντας τον κοινωνικό ιστό και το επίπεδο υγείας του πληθυσμού. Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι η διερεύνηση της επίδρασης της οικονομικής δυσχέρειας καθώς και των κοινωνικών και δημογραφικών χαρακτηριστικών των ανέργων στην ψυχική τους υγεία. Μια συγχρονική μελέτη διεξήχθη σε Κέντρα Προώθησης της Απασχόλησης (ΚΠΑ2) του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ) στην Αττική. Ως πληθυσμός της μελέτης ορίστηκαν οι άνεργοι που είναι εγγεγραμμένοι στα μητρώα του ΟΑΕΔ και επισκέπτονται τα ΚΠΑ2 στην περιοχή της Αττικής. Το τελικό δείγμα αποτέλεσαν 830 άνεργοι. Τα δεδομένα συλλέχθηκαν από τον Ιούνιο του 2016 έως τον Σεπτέμβριο του 2017. Τα ερωτηματολόγια που χρησιμοποιήθηκαν, ήταν ο Δείκτης Προσωπικής Οικονομικής Δυσχέρειας και η Κλίμακα του Κέντρου Επιδημιολογικών Ερευνών για την Κατάθλιψη. Η επεξεργασία των δεδομένων βασίστηκε στο στατιστικό πρόγραμμα SPSS 25. Η πλειοψηφία των ανέργων ήταν γυναίκες (66,1%) και η μέση τιμή ηλικίας ήταν 35,8 ± 10,3 ετών. Το 71,8% του δείγματος ήταν βραχυχρόνια άνεργοι. Το 32,3%του δείγματος είχε μηναίο καθαρό εισόδημα πριν την ανεργία από €1001 έως €1500, ενώ κατά τη διάρκεια της ανεργίας το 35,2% είχε εισόδημα από €501 έως €1000. Σχετικά με την οικονομική κατάσταση και την ψυχική υγεία, το 23,1% βρίσκεται σε υψηλή οικονομική δυσχέρεια και το 55,2% παρουσίαζε καταθλιπτικά συμπτώματα αντίστοιχα. Η οικονομική δυσχέρεια και η ψυχική υγεία συσχετίσθηκαν θετικά, αποδεικνύοντας ότι όσο αυξάνει η οικονομική δυσχέρεια του άνεργου πληθυσμού, αυξάνουν και τα καταθλιπτικά συμπτώματα (r=0,328). Επίσης, ως προγνωστικοί παράγοντας της οικονομικής δυσχέρειας βρέθηκε η κατάσταση διαμονής (b=-0,985,) η ύπαρξη παιδιών (b=2,649), το ιδιοκτησιακό καθεστώς στέγασης (b=-2,165), η διάρκεια της ανεργίας (b=0,719), η ύπαρξη άλλων άνεργων μελών στο νοικοκυριό (b =0,904) και η ύπαρξη άλλης πηγής εισοδήματος (b=-0,873), ενώ ως προγνωστικοί παράγοντας της ψυχικής υγείας βρέθηκε το φύλο (b=1,795), η ηλικία (b=0,179), η ύπαρξη παιδιών (b=-4,511),η οικονομική δυσχέρεια (b=0,551) και η διάρκεια της ανεργίας (b=2,658). Η μείωση του εισοδήματος των νοικοκυριών εκτιμήθηκε περίπου στο ύψος ενός βασικού μισθού μηνιαίως, επιφέροντας οικονομικές δυσκολίες στην κάλυψη καθημερινών αναγκών και επηρεάζοντας την ψυχική υγεία του άνεργου πληθυσμού. Οι μακροχρόνια άνεργοι και τα άτομα με χαμηλό κοινωνικοοικονομικό προφίλ βρίσκονται σε υψηλότερο κίνδυνο οικονομικής δυσχέρειας και καταθλιπτικών συμπτωμάτων. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής είναι σημαντικό να επενδύσουν σε ενεργητικές πολιτικές αντιμετώπισης της ανεργίας και σε παρεμβάσεις πολιτικών υγείας για τον άνεργο πληθυσμό.

ΛΕΞΕΙΣ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟΥ: Ανεργία, οικονομική δυσχέρεια, ψυχική υγεία, Ελλάδα

Δήμητρα Λατσού, Μαίρη Γείτονα

Πλήρες άρθρο σε pdf