Περιγράφουμε τη δημιουργία και τη λειτουργία της υπηρεσίας παρέμβασης και σταθεροποίησης για την κρίση σε σοβαρές ψυχικές διαταραχές της Α΄ Ψυχιατρικής Κλινικής του ΕΚΠΑ με στόχο τον εκσυγχρονισμό των υπηρεσιών που παρέχουμε και την ανταπόκριση στις ανάγκες των ασθενών για αποτελεσματική αντιμετώπιση της οξείας φάσης των σοβαρών ψυχικών διαταραχών χωρίς την ανάγκη νοσηλείας. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται το φαινόμενο υπερκάλυψης των κλινών στις ψυχιατρικές κλινικές των νοσοκομείων της χώρας μας. Το κλείσιμο μεγάλων ψυχιατρικών νοσοκομείων, η καθυστέρηση της ολοκλήρωσης του προγράμματος ανάπτυξης όλων των προβλεπόμενων ψυχιατρικών κλινικών στα γενικά νοσοκομεία, το υπερφορτωμένο δίκτυο κοινοτικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας και η πρόσφατη οικονομική κρίση έχουν συμβάλλει σε αυτή την εικόνα. Το 2016 προχωρήσαμε στη δημιουργία της υπηρεσίας παρέμβασης στην κρίση για σοβαρές ψυχικές διαταραχές στο πλαίσιο της λειτουργίας των επειγόντων ιατρείων της Α΄ Ψυχιατρικής Κλινικής του ΕΚΠΑ. Η ένταξη των ασθενών στην παρέμβαση στην κρίση γίνεται με την προϋπόθεση της ένδειξης για νοσηλεία από τον ψυχίατρο των επειγόντων. Τη φιλοσοφία της υπηρεσίας χαρακτηρίζει η ολιστική αντιμετώπιση με έμφαση στην ενδυνάμωση των ατομικών εφεδρειών και εγγενών δυνατοτήτων του ασθενή για την αντιμετώπιση της κρίσης, στην ενίσχυση της οικογένειας και του υποστηρικτικού πλαισίου και στην αντιμετώπιση κοινωνικών προβλημάτων. Οι θεραπευτικές παρεμβάσεις συνοψίζονται στην α) αξιολόγηση περιστατικού και το σχέδιο θεραπευτικής παρέμβασης, β) τη φαρμακευτική θεραπεία, γ) την ψυχοθεραπευτική υποστήριξη του ασθενούς για την αντιμετώπιση της κρίσης, δ) την οικογενειακή υποστήριξη για τη διαχείριση της κρίσης, ε) την εκπαίδευση για τη διαχείριση πιθανών μελλοντικών κρίσεων και ζ) την παραπομπή και διασύνδεση ακολούθως στις κατάλληλες υπηρεσίες. Κομβικό ρόλο στη λειτουργία έχει η θεραπευτική ομάδα η οποία αποτελείται από 2 ψυχιάτρους, μία νοσηλεύτρια, μία κοινωνική λειτουργό, μία κοινωνιολόγο, μία ψυχολόγο, εθελοντές ψυχικής υγείας και εκπαιδευόμενους. Κοινές συναντήσεις με τον ασθενή γίνονται δύο φορές την εβδομάδα (για τα πρώτα περιστατικά και για τις επανεξετάσεις) ενώ οι υπόλοιπες θεραπευτικές παρεμβάσεις υλοποιούνται στον ενδιάμεσο χρόνο. Τα προκαταρκτικά στοιχεία από την αξιολόγηση του προγράμματος δείχνουν πολύ καλή αποτελεσματικότητα στη διαχείριση της κρίσης και υψηλά ποσοστά αποδοχής και ικανοποίησης τόσο από τους ίδιους τους ασθενείς όσο και από τα μέλη των οικογενειών τους. Συμπερασματικά, καταδεικνύεται ότι η ανάπτυξη υπηρεσιών διαχείρισης της κρίσης στην κοινότητα, στη χώρα μας, για την αποφυγή νοσηλείας είναι εφικτή και τα οφέλη που μπορεί να προκύψουν πολλαπλά τόσο για την οικονομία της υγείας και τη λειτουργία του δημόσιου συστήματος περίθαλψης όσο και για τους ασθενείς, τις οικογένειές τους και τον αποστιγματισμό των ψυχικών διαταραχών.

ΛΕΞΕΙΣ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟΥ: Παρέμβαση στην κρίση για σοβαρές ψυχικές διαταραχές, παρέμβαση στην κρίση στην κοινοτική ψυχιατρική, νοσηλεία στην κοινότητα, κοινοτικές υπηρεσίες ψυχικής υγείας, κοινοτική ψυχιατρική.

Μαρία Μαργαρίτη, Ηλίας Βλάχος, Κατερίνα Κουρέτα, Παρασκευή Χονδράκη, Παναγιώτης Αριστοτελίδης, Δήμητρα Μπουραζάνα, Χαράλαμπος Παπαγεωργίου

Πλήρες άρθρο σε pdf