Ασαφής παραμένει η έκταση στην οποία διαφοροποιείται η ένταση των συμπτωμάτων κατάθλιψης (ΣΚ) μεταξύ ατόμων με διαταραχές διάθεσης, σχιζοφρένεια, ή άλλες συναφείς ψυχωτικές διαταραχές υπό συνθήκες υποχρεωτικής νοσηλείας. Διερευνήθηκαν η σχέση ΣΚ με τα δημογραφικά και κλινικά χαρακτηριστικά ενηλίκων ακουσίως νοσηλευόμενων στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αθαλάσσας (ΨΝΑ) Κύπρου, καθώς και τις ψυχομετρικές ιδιότητες (αξιοπιστία εσωτερικής συνοχής, εγκυρότητα γνωστών ομάδων, εγκυρότητα διάκρισης) των εργαλείων αξιολόγησης ΣΚ και άγχους, HDRS-17 και HAM-A, αντίστοιχα. Εφαρμόστηκε περιγραφική, συγχρονική μελέτη σε απογραφικό δείγμα 406 ατόμων (Δεκέμβριος 2016– Φεβρουάριος 2018). Το δομημένο ερωτηματολόγιο συλλογής δεδομένων περιλάμβανε: α) δημογραφικά και κλινικά χαρακτηριστικά, β) τις κλίμακες HDRS-17, MoCΑ, PANSS και ΗΑΜ-Α για την αξιολόγηση βαρύτητας ΣΚ, επάρκειας νοητικών λειτουργιών, βαρύτητας ψυχωτικών συμπτωμάτων και συμπτωμάτων άγχους, αντίστοιχα. Συμπτώματα κατάθλιψης (HDRS-17 ≥8 ) καταγράφηκαν στα 44 από τα 406 άτομα (21 άνδρες, 23 γυναίκες), τα οποία συχνότερα ήταν Ελληνοκύπριοι (61,4), ηλικίας 45-65 ετών (38,6%), άγαμοι (77,3%) και άνεργοι (72,7%). Η συχνότερη κλινική διάγνωση και αιτία εισαγωγής μεταξύ τους ήταν η διπολική διαταραχή (59,1%) και η ετεροκαταστροφική συμπεριφορά (47,7%), αντίστοιχα. Yψηλότερες μέσες τιμές (ΜΤ) στο HDRS-17 σημειώθηκαν στις μεταβλητές «συμπεριφορά αυτοκτονίας» [ΜΤ=3,09, Τυπική Απόκλιση (ΤΑ)=1,09)], και «καταθλιπτική διάθεση» (ΜΤ=2,95, ΤΑ=1,07). Τα άτομα με ΣΚ είχαν χαμηλότερες τιμές στην υποκλίμακα θετικών συμπτωμάτων PANSS (t-test, p=0.003), και υψηλότερη συνολική τιμή στην κλίμακα ΗΑΜ-Α (t-test, p=0.05) συγκριτικά με το υπόλοιπο δείγμα. Επίσης, στην πολυπαραγοντική ανάλυση λογιστικής παλινδρόμησης, στατιστικά σημαντική σχέση παρέμεινε μεταξύ ΣΚ και α) γυναικείου φύλου [OR95%CI:3.28(1.33.-8.04),p=0.01)], και β) διάγνωσης διαταραχής διάθεσης [OR95%CI:15.22(4.13.-56.14),p<0.0001)]. Ο δείκτης Cronbach’s alpha για την κλίμακα HDRS-17 ήταν 0.827, και για την κλίμακα HAM-A ήταν 0.763. Τα παρόντα αποτελέσματα υποστηρίζουν μερικώς την εγκυρότητα γνωστών ομάδων των κλιμάκων HDRS-17 και ΗΑΜ-Α, και την εγκυρότητα διάκρισης της HDRS-17 σε ακουσίως νοσηλευόμενους. Δεδομένου ότι στην ομάδα με ΣΚ η συχνότερη διάγνωση ήταν η διπολική διαταραχή και η συχνότερη αιτία εισαγωγής ήταν η επιθετική συμπεριφορά προς τους άλλους, φαίνεται ότι τα άτομα αυτά στην πλειοψηφία τους ήταν πάσχοντες από διπολική διαταραχή σε μικτά επεισόδια. Προτείνονται περαιτέρω μελέτες για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των πασχόντων αυτών στην κοινότητα, καθώς και για τη διερεύνηση της ευαισθησίας και της ειδικότητας των κλιμάκων HDRS-17 και ΗΑΜ-Α στα άτομα υπό ακούσια νοσηλεία.
ΛΕΞΕΙΣ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟΥ: καταθλιπτική συμπτωματολογία, ακούσια νοσηλεία, δημογραφικά χαρακτηριστικά, ΗΑΜ-Α, HDRS-17
Kατερίνα Kαϊκούσιη, Mαρία Kαρανικόλα, Nίκος Mίντλετον, Aνδρέας Χατζηττοφής, Mαρία Nυσταζάκη, Eυανθία Μπέλλα, Κωνσταντίνος Στυλιανού, Eυγένιος Kίννης, Σκεύη Βενιαμήν, Mαρία Πίττα, Γεώργιος Αλεβιζόπουλος