Η παρούσα έρευνα είχε σκοπό να μελετήσει και να συγκρίνει τις στάσεις ιατρών και νομικών επιστημόνων, για σύγχρονα βιοηθικά ζητήματα που απασχολούν το κοινωνικό σύνολο. Συγκεκριμένα, η ευθανασία, η ιατρικώς υποβοηθούμενη αυτοκτονία και η άμβλωση επιλέχθηκαν για την έρευνα, καθώς αποτελούν περιπτώσεις σύγκρουσης της ανθρώπινης ζωής ως θεμελιώδους αξίας, με το δικαίωμα στην ελευθερία αυτοκαθορισμού. Η ευθανασία και η ιατρικώς υποβοηθούμενη αυτοκτονία εκφράζουν το δικαίωμα στην επιλογή της ζωής και του θανάτου, ενώ η νομιμοποίηση της άμβλωσης καθορίζει το δικαίωμα αυτοδιάθεσης του σώματος. Πρόκειται για σύνθετα ζητήματα με ηθικές, θρησκευτικές και κοινωνικές προεκτάσεις, που τείνουν να διχάζουν την κοινή γνώμη. Ιατροί διαφόρων ειδικοτήτων και νομικοί από όλη την Ελλάδα κλήθηκαν να συμμετάσχουν στην έρευνα προκειμένου να διερευνηθούν οι στάσεις τους. Συνολικά, 220 επαγγελματίες ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα για συμμετοχή στην έρευνα και αποτέλεσαν το σύνολο του δείγματος. Οι επαγγελματίες που συμμετείχαν εμφάνισαν υψηλά ποσοστά συμφωνίας σε όλα τα ζητήματα που μελετήθηκαν. Βρέθηκε, όμως, σημαντική διαφορά στα αποτελέσματα όταν τέθηκε ως κριτήριο το επάγγελμα των συμμετεχόντων: οι ιατροί ήταν πιο αρνητικοί από τους νομικούς επιστήμονες απέναντι στην ευθανασία, την ιατρικώς υποβοηθούμενη αυτοκτονία και την άμβλωση. Η θρησκευτικότητα, η ηλικία και το άρρεν φύλο του δείγματος συσχετίσθηκαν αρνητικά με την ευνοϊκή στάση απέναντι στην ευθανασία, την ιατρικώς υποβοηθούμενη αυτοκτονία και την άμβλωση. Επιπλέον, η στάση των συμμετεχόντων απέναντι στην ευθανασία και την ιατρικώς υποβοηθούμενη αυτοκτονία βρέθηκε πως προέβλεπε τη στάση τους απέναντι στην άμβλωση και αντίστροφα, γεγονός το οποίο υποδεικνύει μία ενιαία ιδεολογική κατεύθυνση συμφωνίας ή διαφωνίας, κατά περίπτωση. Οι στάσεις και οι ιδεολογίες των ατόμων συνιστούν σύνθετα θέματα και είναι δύσκολο να κατηγοριοποιηθούν. Η μελέτη τους, ωστόσο, παρουσιάζει μεγάλο επιστημονικό ενδιαφέρον και είναι χρήσιμη στη διαμόρφωση ενός νομοθετικού πλαισίου που τοποθετείται κοντά στον κοινωνικό παλμό, συμβαδίζει με την ιδεολογική εξέλιξη και ανταποκρίνεται επιτυχώς στις κοινωνικές και ηθικές ανάγκες. Η παρούσα έρευνα επιδιώκει να ανοίξει το δρόμο για μία σύγχρονη αντιμετώπιση των ζητημάτων της ευθανασίας, της ιατρικώς υποβοηθούμενης αυτοκτονίας και της άμβλωσης.
ΛΕΞΕΙΣ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟΥ: Ευθανασία, ιατρικώς υποβοηθούμενη αυτοκτονία, άμβλωση, ιατροί, νομικοί επιστήμονες, έρευνα στάσεων
Ναυσικά Μαλικέντζου, Αθανάσιος Δουζένης, Φώτιος Χατζηνικολάου, Παναγιώτα Μπαλή, Ιωάννης Μιχόπουλος