Η μείζονα καταθλιπτική διαταραχή είναι μια βαρύνουσα νόσος υψηλού επιπολασμού και αποτελεί την κύρια αιτία αναπηρίας παγκοσμίως. Ενώ υπάρχουν αρκετές κατηγορίες θεραπευτικών σκευασμάτων με αποδεδειγμένη δραστικότητα, μόνο το 40–60% περίπου των ασθενών ανταποκρίνεται στην αρχική αντικαταθλιπτική μονοθεραπεία, ενώ το 30–40% των ασθενώνμπορεί να παρουσιάσει αντίσταση στη θεραπεία ακόμη και υπό τη βέλτιστη αντικαταθλιπτική φαρμακοθεραπεία. Παρά τηνύπαρξη διεθνών κατευθυντηρίων οδηγιών, δεν υπάρχουν ακόμη σαφείς και ευρέως αποδεκτοί θεραπευτικοί αλγόριθμοι, ούτεκαθιερωμένοι προγνωστικοί βιοδείκτες ανταπόκρισης στη θεραπεία, ενώ η αντιμετώπιση των ασθενών με ανθεκτική κατά-θλιψη βασίζεται συνήθως σε κλινική εμπειρία. Το παρόν άρθρο επικεντρώνεται στην παράθεση και συζήτηση πορισμάτωντων λιγοστών κλινικών επιστημονικών ερευνών που αφορούν στη μελέτη προγνωστικών περιφερικών βιοδεικτών στο αίμααναφορικά με την ανταπόκριση σε φαρμακευτική, νευροδιεγερτική ή συμπεριφορική θεραπεία ασθενών με ανθεκτική κατάθλιψη. Συνοψίζοντας τα αποτελέσματα, δεν φαίνεται να υπάρχει ακόμη κανένας συγκεκριμένος βιοδείκτης, ο οποίος να παρουσιάζει επαρκή διακριτική προγνωστική ικανότητα και να μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη συνήθη κλινική πρακτική τηςαντιμετώπισης της ανθεκτικής κατάθλιψης. Παράγοντες που πιθανόν ευθύνονται για αυτήν την ερευνητική εικόνα είναι πολλοί, όπως η μεγάλη ποικιλία θεραπευτικών πρωτοκόλλων, ο μη ενιαία αποδεκτός ορισμός της ανθεκτικής κατάθλιψης πουχρησιμοποιείται από τις διάφορες μελέτες, ο μικρός αριθμός των ασθενών με ανθεκτική στη θεραπεία κατάθλιψη που συμπεριλαμβάνονται σε αυτές, αλλά και η ύπαρξη πολλών παθοφυσιολογικών υποφαινοτύπων της διαταραχής. Η αναποτελεσματική θεραπεία της μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής απαιτεί μία άμεση βελτίωση της θεραπευτικής προσέγγισης με την καθιέρωση κλινικά χρήσιμων και εύκολα προσβάσιμων προγνωστικών βιοδεικτών ανταπόκρισης με υψηλή ακρίβεια. Η ανακάλυψη νέων και ο καλύτερος κλινικός χαρακτηρισμός γνωστών βιοδεικτών στη θεραπεία της ανθεκτικής κατάθλιψης θα μπορούσενα βοηθήσει στην καλύτερη σταδιοποίηση και κατηγοριοποίηση της διαταραχής, στην ανάπτυξη εξατομικευμένων φαρμακευτικών αλγορίθμων για συγκεκριμένες υποκατηγορίες ασθενών, στην επίτευξη υψηλότερων ποσοστών σταθερής ύφεσης,στην ανάπτυξη νέων φαρμάκων ακριβείας και, τέλος, στην ελαχιστοποίηση των επιβλαβών ανεπιθύμητων ενέργειων.
ΛΕΞΕΙΣ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟΥ: Μείζονα καταθλιπτική διαταραχή, ανθεκτική κατάθλιψη, αντικαταθλιπτικά, βιοδείκτες, ανταπόκρισησε θεραπεία.
Αγοραστός Αγοραστός, Θεανώ Γκέσογλου, Αναστάσιος Κλειδωνόπουλος, Αγοραστός Αγοραστός, Θεανώ Γκέσογλου, Αναστάσιος Κλειδωνόπουλος, Βασίλειος Π. Μποζίκας