Η πανδημία COVID-19 εμφανίστηκε ξαφνικά, επηρεάζοντας βαθιά τη ζωή όλων μας, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων στην ψυχική υγεία (ΕΨΥ). Αυτή η πρωτοφανής κρίση εισήγαγε σημαντικές προκλήσεις για τους ΕΨΥ, εκθέτοντάς τους σε αυξημένους κινδύνους ψυχολογικής επιβάρυνσης. Η παρούσα συστηματική ανασκόπηση στοχεύει στην αξιολόγηση των ψυχοπαθολογικών επιδράσεων της πανδημίας COVID-19 στους ΕΨΥ. Επιπλέον, επιδιώκει να διερευνήσει παράγοντες – δημογραφικούς, γεωγραφικούς, επαγγελματικούς και άλλους – που συνέβαλαν σε αυτές τις επιπτώσεις. Μετά από μια συστηματική αναζήτηση στις βάσεις δεδομένων PubMed, PsycInfo και Embase, ακολουθώντας τις κατευθυντήριες γραμμές PRISMA, εντοπίστηκαν 2621 δημοσιεύσεις, εκ των οποίων 29 μελέτες πληρούσαν τα κριτήρια ένταξης στην ανάλυση. Η ανασκόπηση μας επικεντρώθηκε αποκλειστικά σε μελέτες που χρησιμοποίησαν επικυρωμένα εργαλεία, διασφαλίζοντας την αξιοπιστία των αποτελεσμάτων. Τα ευρήματά μας αποκάλυψαν υψηλό επιπολασμό άγχους, κατάθλιψης, διαταραχών που σχετίζονται με το τραύμα και επαγγελματικής εξουθένωσης στους ΕΨΥ κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, με σημαντικές διακυμάνσεις ανάλογα με γεωγραφικούς, επαγγελματικούς, δημογραφικούς παράγοντες, όπως το φύλο. Τα καταθλιπτικά συμπτώματα κυμαίνονταν από 16,8% έως 52,2% και τα επίπεδα άγχους από 9,7% έως 63%. Είναι ενδιαφέρον ότι οι ΕΨΥ παρουσίασαν χαμηλότερα ποσοστά κατάθλιψης και άγχους σε σύγκριση με άλλους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας και τον γενικό πληθυσμό, πιθανώς λόγω υψηλότερης ανθεκτικότητας. Παράγοντες όπως η νεότερη ηλικία, το γυναικείο φύλο, το επάγγελμα, ο φόρτος εργασίας και ο φόβος του COVID-19 συσχετίστηκαν με δυσμενέστερα αποτελέσματα. Η ανασκόπηση μας υπογραμμίζει επίσης την ανάγκη για πιο ακριβή και συστηματική έρευνα γύρω από το τραύμα, ιδιαίτερα όσον αφορά τον ορισμό και την αξιολόγησή του σε παγκόσμιες κρίσεις. Ενώ η συνέπεια στα ευρήματα υπογραμμίζει τη σημαντική επίδραση της πανδημίας, παρατηρήθηκαν διαφορές που υποδηλώνουν την επίδραση πολλαπλών αλληλεπιδρώντων παραγόντων. Η έλλειψη διαχρονικών μελετών και συγκριτικών δεδομένων περιορίζει την ικανότητα να προσδιοριστούν οι αλλαγές στο χρόνο και οι διαφορές με άλλες ομάδες. Η πανδημία COVID-19 επηρέασε σημαντικά την ψυχική υγεία όσων είναι υπεύθυνοι για τη φροντίδα άλλων, με διακυμάνσεις που οφείλονται σε αλληλεπιδρώντες παράγοντες. Τα ευρήματά μας τονίζουν την ανάγκη για προστατευτικά πρωτόκολλα και συστήματα ψυχολογικής υποστήριξης για την άμβλυνση των δυσμενών επιπτώσεων στους ΕΨΥ κατά τη διάρκεια παγκόσμιων κρίσεων. Η διακύμανση των επιπτώσεων στις διάφορες χώρες, σε σχέση με τοπικούς, πολιτικούς, πολιτιστικούς και άλλους παράγοντες, προσφέρεται ως πεδίο για μελλοντική έρευνα.

ΛΕΞΕΙΣ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟΥ: COVID-19, εργαζόμενοι ψυχικής υγείας, κατάθλιψη, άγχος, τραύμα, συστηματική ανασκόπηση.

Αντώνης Τσιώνης, Πενταγιώτισσα Στεφανάτου, Γιώργος Κωνσταντακόπουλος

Supplementary Material 

Πλήρες Άρθρο σε pdf (Αγγλικά)