Η αναζήτηση υπαρξιακού νοήματος αποτελεί καθολικό και πανανθρώπινο φαινόμενο που βρίσκει την έκφρασή του μέσα από τις επίσημες θρησκείες ή την προσωπική «αναζήτηση». Η σύγχρονη έρευνα έχει αναδείξει ποικίλες συσχετίσεις μεταξύ της θρησκευτικότητας και παραμέτρων ψυχικής υγείας· 202 υγιείς φοιτητές του τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας ΕΚΠΑ συμπλήρωσαν το Βραχύ Πολυδιαστατικό Ερωτηματολόγιο Θρησκευτικότητας-Πνευματικότητας (BMMRS) και το Ερωτηματολόγιο Γενικής Υγείας (GHQ-28). Οι μετρούμενες διαστάσεις της θρησκευτικότητας/ πνευματικότητας είναι οι εξής: ημερήσιες πνευματικές εμπειρίες, αξίες/πεποιθήσεις, συγχωρητικότητα, ιδιωτικές θρησκευτικές πρακτικές, θρησκευτικοί/πνευματικοί τρόποι αντιμετώπισης, θρησκευτική υποστήριξη, θρησκευτικό/πνευματικό ιστορικό, δέσμευση, οργανωμένη θρησκευτικότητα, νόημα ζωής και θρησκευτική προτίμηση/συνολική αυτοαξιολόγηση. Το GHQ-28 είναι ένα αυτοσυμπληρούμενο ερωτηματολόγιο το οποίο χρησιμοποιείται για την ανίχνευση πρόσφατης (τελευταίες δύο εβδομάδες) ψυχικής νοσηρότητας και περιλαμβάνει 4 υποκλίμακες: σωματικά συμπτώματα, άγχος και αϋπνία, κοινωνική δυσλειτουργία, σοβαρή κατάθλιψη. Για τον έλεγχο της σχέσης δύο ποσοτικών μεταβλητών χρησιμοποιήθηκε ο συντελεστής συσχέτισης του Pearson. Η ανάλυση γραμμικής παλινδρόμησης με τη διαδικασία διαδοχικής ένταξης/αφαίρεσης χρησιμοποιήθηκε για την εύρεση ανεξάρτητων συσχετίσεων των διαστάσεων θρησκευτικότητας με τις υπο- κλίμακες GHQ-28. Πρέπει να υπογραμμισθεί πως χαμηλή βαθμολογία αντιστοιχεί σε υψηλή θρησκευτικότητα/πνευματικότητα σε όλες τις διαστάσεις του BMMRS. Όσο λιγότερες ήταν οι ημερήσιες πνευματικές εμπειρίες, τόσο περισσότερα ήταν τα συμπτώματα άγχους και αϋπνίας, κοινωνικής δυσλειτουργίας και κατάθλιψης. Ακόμη, όσο λιγότερες οι αξίες/πεποιθήσεις, τόσο περισσότερη η κοινωνική δυσλειτουργία και η κατάθλιψη καθώς και όσο λιγότερη ήταν η συγχωρητικότητα, τόσο περισσότερα ήταν τα συμπτώματα σε όλες τις υποκλίμακες του GHQ-28. Επιπλέον, όσο λιγότερη ήταν η οργανωμένη θρησκευτικότητα, τόσο περισσότερα ήταν τα συμπτώματα άγχους και αϋπνίας, ενώ όσο μικρότερη ήταν η συνολική αυτοαξιολόγηση, τόσο περισσότερη η κοινωνική δυσλειτουργία και η κατάθλιψη. Αντίθετα, όσο μεγαλύτερο νόημα ζωής βρίσκουν οι συμμετέχοντες στη θρησκεία, τόσο περισσότερα ήταν τα σωματικά τους συμπτώματα. Επιπροσθέτως, στην ανάλυση γραμμικής παλινδρόμησης, η υποκλίμακα των σωματικών συμπτωμάτων εξαρτάται αρνητικά από τη διάσταση «νόημα» (p=0,032), ενώ η υποκλίμακα του άγχους-αϋπνίας εξαρτάται θετικά από τη διάσταση «ημερήσιες πνευματικές εμπειρίες» (p=0,023). Επίσης, η υποκλίμακα της κοινωνικής δυσλειτουργίας εξαρτάται θετικά από τη διάσταση «αξίες/πεποιθήσεις» (p=0,026) και τη συνολική αυτοαξιολόγηση (p=0,01), ενώ η υποκλίμακα της κατάθλιψης εξαρτάται θετικά από τις διαστάσεις «ημερήσιες πνευματικές εμπειρίες» (p=0,03), «αξίες/πεποιθήσεις» (p=0,01), «συγχωρητικότητα» (p=0,017) και τη συνολική αυτοαξιολόγηση (p=0,009). Ορισμένες διαστάσεις θρησκευτικότητας- πνευματικότητας (ημερήσιες πνευματικές εμπειρίες, αξίες/πεποιθήσεις, συγχωρητικότητα και οργανωμένη θρησκευτικότητα) συσχετίζονται με χαμηλότερη νοσηρότητα, ενώ η διάσταση «νόημα ζωής» με περισσότερα σωματικά συμπτώματα.
Λέξεις ευρετηρίου: Θρησκευτικότητα, πνευματικότητα, ψυχική υγεία.
Κ.Θ. Kιούλος, Ι.Δ. Μπεργιαννάκη, Α. Γλάρος, Μ. Βασιλειάδου, Ζ. Αλεξανδρή, Γ.N. Παπαδημητρίου (σελίδα 38) - Πλήρες άρθρο (Αγγλικά)