Κατά την τελευταία εικοσαετία, έχουν προκύψει πολλά ευρήματα τα οποία συνηγορούν υπέρ της συμμετοχής της φλεγμονής στην παθοφυσιολογία της καταθλιπτικής διαταραχής. Τα δεδομένα αυτά έχουν ήδη οδηγήσει στην πραγματοποίηση κλινικών δοκιμών χορήγησης φαρμάκων που τροποποιούν τη φλεγμονώδη αντίδραση ως ενισχυτικά της αντικαταθλιπτικής αγωγής. Τα αντιφλεγμονώδη που έχουν ήδη δοκιμαστεί είναι τα Μη Στεροειδή Αντιφλεγμονώδη (ΜΣΑΦ) ακετυλοσαλικυλικό οξύ και σελεκοξίμπη και ο αναστολέας του Παράγοντα Νέκρωσης Όγκου άλφα (TnF-a) ινφλιξιμάμπη. Τα φάρμακα αυτά έχουν ως κύρια ένδειξη τα νοσήματα που σχετίζονται με το ανοσιακό σύστημα, ωστόσο, επιλέχθηκαν για συγχορήγηση με αντικαταθλιπτικά εξαιτίας ικανού πλήθους τόσο εργαστηριακών ευρημάτων όσο και κλινικών ενδείξεων. Συνολικά επτά σχετικές κλινικές μελέτες έχουν διεξαχθεί με ενθαρρυντικά αποτελέσματα, καθώς στις έξι από αυτές παρατηρήθηκε σημαντική κλινική βελτίωση των ασθενών που ελάμβαναν το αντιφλεγμονώδες, συνοδευόμενη από ανάλογη βελτίωση των επιδόσεων στις ψυχομετρικές δοκιμασίες. Επιπροσθέτως, οι δείκτες φλεγμονής που προσδιορίζονταν παράλληλα στις τρεις από τις επτά μελέτες, βελτιώθηκαν κατά την πορεία της μελέτης, ενώ στις δύο από αυτές βρέθηκαν να συσχετίζονται θετικά με την κλινική πορεία των ασθενών. Σε τρεις μελέτες υπήρξαν μεθοδολογικά προβλήματα (ανομοιογένεια των υπό μελέτη ομάδων, απουσία ομάδας ελέγχου ασθενών υπό εικονική θεραπεία). Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν από το 2006 έως το 2013 σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά. Ανάλογη μελέτη δεν φαίνεται να έχει διεξαχθεί στην Ελλάδα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η πλέον πρόσφατη και μεγαλύτερη κλινική δοκιμή η οποία έδειξε ότι η χορήγηση ενός αναστολέα του TnF-a ωφέλησε τελικά μόνο εκείνους από τους ασθενείς που είχαν αρχικά υψηλά επίπεδα δεικτών φλεγμονής στο περιφερικό αίμα. Κατά την τελευταία δεκαετία υπάρχει πλούσια ερευνητική δραστηριότητα στην αναζήτηση νέων θεραπευτικών παραγόντων εξειδικευμένων σε ανοσιακούς στόχους που σχετίζονται με την κατάθλιψη. Οι σχετικές έρευνες έχουν επικεντρωθεί στον εντοπισμό θεραπευτικών στόχων κατά τη διαδρομή μεταβολικών οδών ουσιών που συσχετίζονται με την κατάθλιψη, με ιδιαίτερη έμφαση στη μεταβολική οδό της πρόδρομης ουσίας της σερoτονίνης, τρυπτοφάνης. Οι κλινικές δοκιμές που είναι απαραίτητες προκειμένου να επιβεβαιωθούν όχι μόνο τα υπάρχοντα αλλά και τα νέα ερευνητικά δεδομένα θα ήταν σκόπιμο να εμπεριέχουν στον σχεδιασμό τους τον προσδιορισμό δεικτών φλεγμονής και/είτε μεταβολικής δραστηριότητας ώστε να εντοπισθούν οι ασθενείς εκείνοι που θα είχαν τη μέγιστη ωφέλεια από θεραπείες που στοχεύουν στο ανοσιακό σύστημα αλλά, και να προσδιοριστεί η βέλτιστη δοσολογία χορήγησης του νέου φαρμάκου. Από τα αποτελέσματα αυτών των μελετών αναμένεται να ωφεληθεί ο μεγάλος αριθμός των ασθενών που δεν ανταποκρίνεται στην αντικαταθλιπτική αγωγή, καθώς και να εξαχθούν συμπεράσματα χρήσιμα για τη δημιουργία εξατομικευμένων θεραπευτικών σχημάτων.

Λέξεις ευρετηρίου: Φλεγμονή, ενίσχυση αντικαταθλιπτικής αγωγής, αντιφλεγμονώδεις παράγοντες, αναστολείς TNF-a, μεταβολισμός τρυπτοφάνης. 

Φ. Μπουφίδου, Χ. Νικολάου (σελίδα 106) - Πλήρες άρθρο