Οι θυρεοειδικές ορμόνες παίζουν σημαντικό ρόλο στη μεταβολική δραστηριότητα του εγκεφάλου του ενήλικα. Συνεπώς, η μη φυσιολογική λειτουργία του θυρεοειδικού αδένα και συγκεκριμένα, η υπολειτουργία του, δύναται να προκαλέσει κατά κύριο λόγο κατάθλιψη και νευρογνωστική δυσλειτουργία. Πολύ πιο σπάνια εκδήλωση του υποθυρεοειδισμού είναι η ψύχωση, με προεξάρχοντα συμπτώματα τις διαταραχές στη σκέψη και την αντίληψη. Ήδη από το 1888, διαπιστώθηκε για πρώτη φορά η σχέση μεταξύ υποθυρεοειδισμού, κυρίως στις περιπτώσεις εκείνες όπου η νόσος ήταν προχωρημένη, και ψύχωσης. Λίγα χρόνια αργότερα (1949), ο Asher εισήγαγε για πρώτη φορά στη βιβλιογραφία τον όρο «μυξοιδηματική τρέλα» (Μyxedema Μadness). Τα συμπτώματα της ψύχωσης τυπικά εμφανίζονται μετά την έναρξη των σωματικών συμπτωμάτων, συνήθως μετά από μήνες ή χρόνια. Θα περιγραφεί η περίπτωση μιας ασθενούς η οποία εκδήλωσε ψυχωτικό επεισόδιο, ως πρώτη εκδήλωση υποθυρεοειδισμού. Η ΝΕ, 48 ετών, νοσηλεύτηκε για πρώτη φορά σε ψυχιατρικό τμήμα, καθώς εμφάνισε τις τελευταίες εβδομάδες παραληρητικές ιδέες δίωξης και αναφοράς, καθώς και συνοδές ακουστικές ψευδαισθήσεις. Κατά την εισαγωγή της, η ασθενής υπεβλήθη στον τυπικό εργαστηριακό έλεγχο και ενώ βρισκόταν εν αναμονή των αποτελεσμάτων, τέθηκε σε 5 mg ολανζαπίνης προς ανακούφιση της έντονης δυσφορίας που βίωνε. Η νευρολογική εξέταση καθώς και η CT εγκεφάλου δεν κατέδειξαν παθολογικά ευρήματα. Από τον ορμονικό ωστόσο έλεγχο διαπιστώθηκαν σημαντικά χαμηλές τιμές θυρεοειδικών ορμονών. Ακολούθησε ο προσδιορισμός των αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων, ο οποίος επιβεβαίωσε τη διάγνωση της θυρεοειδίτιδας Hashimoto. Η αγωγή με ολανζαπίνη διεκόπη και συνεστήθη θεραπεία υποκατάστασης με levothyroxine 75 μg ημερησίως. Η ασθενής νοσηλεύτηκε 12 ημέρες και εξήλθε παρουσιάζοντας σημαντική βελτίωση της ψυχωτικής συμπτωματολογίας. Κατά την επανεκτίμηση έναν μήνα αργότερα, είχε αναρρώσει πλήρως από το ψυχωτικό επεισόδιο. Η ασθενής, έναν χρόνο μετά, παραμένει ελεύθερη ψυχιατρικών συμπτωμάτων και οι τιμές των θυρεοειδικών ορμονών έχουν αποκατασταθεί στα φυσιολογικά επίπεδα. Συνεχίζει, απλώς, να λαμβάνει τη θεραπεία υποκατάστασης με levothyroxine. Επανειλημμένα, έχουν αναφερθεί περιπτώσεις οξείας ψύχωσης που συνδέονται με χαμηλά επίπεδα θυρεοειδικών ορμονών, στο πλαίσιο πρωτοπαθούς υποθυρεοειδισμού. Το περιγραφέν περιστατικό υπογραμμίζει την ανάγκη αποκλεισμού του υποθυρεοειδισμού ως δευτεροπαθούς αιτίας ψύχωσης. Η θεραπεία της θυρεοειδοπάθειας καθιστά την ψυχωτική διαταραχή πλήρως αναστρέψιμη και οδηγεί στην αποκατάσταση της ψυχικής λειτουργίας των ασθενών.

Λέξεις ευρετηρίου: Ψυχωτικό επεισόδιο, υποθυρεοειδισμός, θυρεοειδίτιδα Hashimoto. 

Μ. Νάζου, E. Παρλαπάνη, E.-I. Ναζλίδου, Π. Αθανάσης, Β.Π. Μποζίκας (σελίδα 144) - Πλήρες άρθρο