Η Ειδική Γλωσσική Διαταραχή (SLI) και οι Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες (SLD) αποτέλεσαν αντικείμενο εκτεταμένης έρευνας, ιδίως όσον αφορά τη μεταξύ τους σχέση. Η εκδήλωση αυτών των διαταραχών στην εφηβεία, ωστόσο, δεν έχει διερευνηθεί διεξοδικά. Στόχος της παρούσας μελέτης ήταν η σύγκριση των δεικτών νοημοσύνης και των γλωσσικών δεξιοτήτων ανάγνωσης, καθώς και προφορικού και γραπτού λόγου των Ελλήνων εφήβων με Ειδική Γλωσσική Διαταραχή και Ελλήνων εφήβων με Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες, όπως αξιολογήθηκαν κατά τη διάρκεια της ψυχο-εκπαιδευτικής αξιολόγησής τους, προκειμένου να ανοίξει το δρόμο για διάγνωση και θεραπευτική παρέμβαση. 124 Έλληνες έφηβοι διαγνωσμένοι με Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες και 76 Έλληνες έφηβοι με διάγνωση Ειδικής Γλωσσικής Διαταραχής ηλικίας 11 έως 16 ετών συμμετείχαν στη μελέτη. Όλοι οι συμμετέχοντες αξιολογήθηκαν στην ανάγνωση, τις προφορικές και γραπτές γλωσσικές δεξιότητες και συμμετείχαν σε δοκιμασία νοημοσύνης. Για τον προσδιορισμό στατιστικών σημαντικών διαφορών εφαρμόστηκαν οι δοκιμασίες t-test για ανεξάρτητα δείγματα, x²-test, λόγος σχετικών πιθανοτήτων και διαστήματα εμπιστοσύνης 95%. Οι αναλύσεις ανέδειξαν διαφορές στις βαθμολογίες δείκτη νοημοσύνης και κάποιες διαφορές στις δεξιότητες που αξιολογήθηκαν, υποδεικνύοντας έτσι, ότι οι έφηβοι με Ειδική Γλωσσική Διαταραχή εμφάνιζαν περισσότερες δυσκολίες στις περισσότερες από τις βασικές ακαδημαϊκές δεξιότητες, ενώ οι δυσκολίες των εφήβων με Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες περιορίζονταν στις διαταραγμένες δεξιότητες γραπτού λόγου. Συγκεκριμένα, η παρατηρούμενη διαφορά ήταν στατιστικά σημαντική για τη συνολική και λεκτική βαθμολογία του δείκτη νοημοσύνης, καθώς και τις επιμέρους υπο-δοκιμασίες (WISC-III) ομοιοτήτων και πληροφοριών. Ως προς τις δεξιότητες ανάγνωσης, οι έφηβοι με SLI είχαν 4,9 φορές περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν παράλειψη γραμμής, 5,8 φορές δισταγμό, 3,2 φορές επαναλήψεις συλλαβών/λέξεων/φράσεων και 8,5 φορές μη-αναγνώριση της στίξης. Όσον αφορά την κατανόηση της ανάγνωσης, είχαν περισσότερες πιθανότητες να δυσκολευτούν να απαντήσουν σε απλές ερωτήσεις ανάκτησης πληροφοριών, να εξάγουν συμπεράσματα και να δώσουν τίτλους. Οι έφηβοι με SLI είχαν επίσης περισσότερες πιθανότητες να αντιμετωπίσουν δυσκολίες σε αναπαραγωγή ιστοριών, συνώνυμα/αντίθετα, αναπαραγωγή προφορικής πρότασης και ακουστική αναπαραγωγή προφορικής λέξης. Στις γραπτές γλωσσικές δεξιότητες, είχαν περισσότερες πιθανότητες να έχουν κακό γραφικό χαρακτήρα, και ένδεια σε περιεχόμενο, δομή και χρήση σημείων στίξης. Κατά την εφηβεία, η Ειδική Γλωσσική Διαταραχή μπορεί να είναι μια διαφορετική εκδήλωση μίας διαρκούς γλωσσικής διαταραχής, η οποία τελικά εμφανίζεται ως ένας διαφορετικός τύπος Ειδικής Μαθησιακής Δυσκολίας, αλλά με μια πιο γενικευμένη φύση των μαθησιακών δυσκολιών. Αυτό το εύρημα θα πρέπει να ερμηνεύεται με βάση τη διαφοροδιαγνωστική του αξία, ειδικά κατά τη διάρκεια της απαιτητικής περιόδου της εφηβείας.
Λέξεις ευρετηρίου: Ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, ειδική γλωσσική διαταραχή, εφηβεία, διάγνωση, εκπαιδευτική αξιολόγηση.
Ε. Μπόντη, Ε. Κουϊμτζή, Χρ.Ε. Μπάμπαλου, Ζ. Κυρίτσης, Ι. Καραγεωργίου, Μ. Σοφολόγη, Μ.-Β. Καρακάση, Α. Θεοφιλίδης, Α.Α. Μπόζας (σελίδα 236)